Pamuk
Pamuk bitkisi 1 yıllık bitkidir. İlkbaharda ekilir ve ağustostan başlayarak sonbaharda hasat edilir. Boyu 1-1,5m’ye kadar uzar, ekilişinden yaklaşık 2 ay sonra pembe ve sarı renklerde çiçek açar. Çiçekler kuruyup döküldüğünde koyu yeşil renkte ceviz şeklinde bir koza haline dönüşür.
Kozalar olgunluğa eriştiği zaman tohumlar üzerinde uzun ve ince lifler oluşur. Kozaların içinde 16-60 kadar tohum bulunur ve bir tohumun üzerinde 10.000-20.000 kadar lif vardır. Lifler kapalı kozanın içinde sıkışık halde olgunlaşırken kıvrımlarını da kazanmaya başlar. Koza içindeki liflerin uzaması ile birlikte koza hacmi yetersiz kalır, koza çatlar ve açılır. Lifler, sıcak havanın etkisiyle su kaybeder ve birbirine yapışmış olan lifler kabararak kozanın açılmasını sağlar.
Pamuğun yetişme evreleri aşağıdaki gibidir:
Makine veya elle hasat edilen pamuk, lifleri tohumundan ayrıştırılmak üzere çırçırlama işlemine gönderilir. Çırçırlama, lifleri tohumların üzerinden yolup alma işlemidir. Liflerinden ayrılan tohuma çiğit denmektedir. Lifler iplik yapılmak üzere iplik işletmelerine gönderilir. Çiğitler de yağı çıkarılmak üzere yağ fabrikalarına gönderilir. Yağı alınan çiğitler de hayvan yemi olarak kullanılmaktadır.
Özenli ve zorlu bir yetiştirme sürecine sahip olan pamuk liflerinin başlıca faydaları aşağıdaki gibidir:
- Hava geçirgenliğinin olması
- Nemi emebilmesi
- Hijyenik özellik taşıması
- Statik elektriği daha az iletmesi
- Yıkama dayanıklılığının olması